Gölbaşı, Ankara
Hans Christian Andersen, A Poet’s Bazaar: A Journey to Greece, Turkey & Up the Danube
(Michael Kesend Publishing, New York, 1988 – “First American publication”)
1 | Kısaca ne anlatıyor?
1840-41’de Danimarka’dan yola çıkan Andersen’in Almanya, İtalya, Malta, Yunanistan, Osmanlı İstanbul’u ve Tuna hattı üzerinden Orta Avrupa’ya uzanan dokuz aylık gezisinin günlüklerine dayanır. Yazar, Yunan bağımsızlığının hemen ertesindeki Atina’yı, II. Mahmud sonrası İstanbul’u, Galata’daki esir pazarlarını, Mevlevî semâlarını, Tuna üzerindeki karantina istasyonlarını ve Balkan geçişlerini canlı sahnelerle aktarır. Metin, 19. yüzyıl seyahat-nâmelerinin tipik merakını Andersen’in masalsı anlatımıyla birleştirir; yer yer ironik, yer yer romantik gözlemler içerir Greek Reporter.
2 | Akademik önemi ve özgünlüğü
• İskandinav seyahat yazınına erken bir örnek: En Digters Bazar (1842) başlıklı Danimarkaca orijinal, Andersen’in beş seyahat kitabı içinde “Oryant’a açılan” ilk kapsamlı metindir; kuzeyli bir yazarın Osmanlı topraklarına dair en ayrıntılı 19. yüzyıl kaynaklarından biridir Scottish Society for Northern Studies.
• Disiplinlerarası kaynak değeri: Osmanlı şehir tarihi, Balkan geçiş rejimleri, erken demiryolu ütopyaları ve “Grand Tour” sonrası Akdeniz turizminin doğuşu gibi temalar üzerine çalışan tarih, edebiyat ve kültürel çalışmalar araştırmacıları için birincil doküman niteliğindedir.
• Karşı-görü üreten anlatı: Andersen’in yerel halkla diy